De grote verenigingsbevraging - resultaten
De resultaten
Interesse in de uitgebreide versie van de resultaten van de grote verenigingsbevraging? Check hier de resultaten
Algemeen
De grote verenigingsbevraging werd ingevuld door bijna 400 verenigingen. Meestal waren het bestuurders (bv voorzitter of secretaris) die de bevraging invulden. Vooral verenigingen uit de socio-culturele, sport- en jeugdsector namen deel. Daarnaast telden we ook buurtverenigingen en verenigingen uit de sector welzijn & gezondheid.
Invloed corona op aantal leden en vrijwilligers is beperkt
Het aantal leden is bij de meeste verenigingen sinds de coronacrisis stabiel gebleven in 43% van de verenigingen. In 28% is het aantal gedaald, in 26% gestegen.
Bij het aantal vrijwilligers zien we dezelfde tendens, maar de achteruitgang is duidelijker merkbaar: in de meeste verenigingen blijft het aantal stabiel, in 26% is het aantal gedaald en in 15% gestegen.
Toch vindt 71% van de verenigingen heel wat moeite om geëngageerde vrijwilligers te vinden.
Vrijwilligersvergoeding slecht toegepast in 20% van de verenigingen en bedrag mag omhoog
In 75% van de verenigingen wordt er niet gewerkt met een vrijwilligersvergoeding. Redenen die hiervoor aangegeven worden zijn: niet nodig, geen budget voor,…
Voor 31% van de verenigingen mag het maximumbedrag van de vrijwilligersvergoeding verhoogd worden. Momenteel bedraagt dat:
41,48 euro per dag
1.659,22 euro per jaar
Daarnaast wordt er door ongeveer 15% van de verenigingen gebruik gemaakt van een vergoeding in het kader van “verenigingswerk”.
Verzekeringen
Vrijwilligersverzekering
Een vrijwilligersverzekering is verplicht voor vele verenigingen (nl. alle VZW’s en de feitelijke verenigingen die onder koepel thuishoren of personeel hebben). Bijna 85% van de verenigingen heeft een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid voor hun vrijwilligers. Slechts een beperkt aantal maakt gebruik van de gratis Vlaamse vrijwilligersverzekering (21,5%). De meeste verenigingen kennen die gratis vrijwilligersverzekering niet (56%), een aantal vallen niet onder de voorwaarden (20%).
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering in een VZW is niet verplicht, maar meestal wel aan te raden. Het dekt de (meestal vrijwillige) bestuurders in voor eventuele zaken die fout lopen. in 46% van de VZW’s is er zo’n verzekering afgesloten.
Belastingen
BTW
De meeste verenigingen vinden het een goed idee om de vrijstellingsdrempel voor BTW (momenteel 25.000 euro) op te trekken richting 85.000 euro. Dit zou een hele verlichting betekenen qua administratie.
Patrimoniumtaks
35% van de VZW’s heeft een vermogen van meer dan 50.000 euro. Zij vallen mogelijks onder de vernieuwde patrimoniumtaks (tenzij ze op de uitzonderingen beroep kunnen doen).
Opleiding bestuurders: opleidingscheques!
62% van de verenigingen vindt het een goed idee om opleidingscheques te voorzien voor bestuurders, zoals dat ook al geldt voor KMO’s.
Digitalisering van vergaderingen
Sinds 2020 is het mogelijk om digitale algemene vergaderingen te organiseren in een VZW. In 33% van de VZW’s gebeurt dit ook. Voor een bijeenkomst van het bestuursorgaan stijgt dat tot 40%.
Criminele invloed in verenigingen
Een fenomeen dat (net als in Nederland) ook meer opduikt in Limburg/België zijn de zogenaamde criminele weldoeners. Op die manier proberen criminele organisaties een brug te slaan tussen de onderwereld en de bovenwereld. Om dit te detecteren werd er een lijst van indicaties opgesteld. Voor de eerste keer werden verenigingen hier ook actief naar bevraagd in Vlaanderen. Op doen de indicaties zich (gelukkig) bij een kleine minderheid van de verenigingen voor, maar toch is dit een aandachtspunt bij 8 à 10% van de bevraagde verenigingen.
Het gaat ondermeer over (in dalende volgorde van voorkomen)
Bedreiging richting het bestuur, vrijwilligers of leden
Een sponsor die enkel cash wilde betalen (en wellicht afhaakte toen dat niet kon)
Verdachte personen met (vermoedelijk) criminele connecties die op de vereniging rondhangen, maar geen lid zijn
Een sponsor die anoniem wilde blijven (en wellicht afhaakte toen dat niet kon)
Een sponsor die invloed eiste op het beleid van de vereniging
Een (telefonisch) aanbod van onbekenden om de club financieel te steunen
Zijn VZW’s in orde met verplichtingen?
Verplichte aanpassing statuten
Alle VZW’s die bestonden voor 1 mei 2019 hadden tot en met 31.12.2023 de verplichting om hun statuten aan te passen aan de nieuwe regels van het Wetboek vennootschappen en Verenigingen (WVV). Van de ondervraagde VZW’s was dat voor 69% het geval. De redenen om het niet te doen zijn (in volgorde): wachten tot een volgende publicatie, niet weten hoe het moet, niet op de hoogte zijn van de verplichting, “geen tijd” en de bijhorende kostprijs. Ook problemen metv de afhandeling bij de griffie wordt (spontaan) als reden opgegeven.
UBO
elke VZW moet verplicht de uiteindelijke begunstigden van de VZW ingeven in een digitaal UBO-register én dit jaarlijks bevestigen of aanpassen bij wijzigingen. De overgrote meerderheid heeft dit ook gedaan. Slechts een kleine 2% ontving een boete omdat ze niet in orde waren.
84% van de VZW’s vinden het een goed idee om het UBO-register en het Belgisch Staatsblad (nog meer) te koppelen, zodat gegevens automatisch ingevuld worden.
Neerleggen jaarrekening
Elk jaar, minstens 7 maanden na afsluiting van het boekjaar moet de goedgekeurde jaarrekening van de VZW neergelegd worden. Voor de zeer kleine VZW’s (zoals de deelnemers aan de bevraging) moet dit nog altijd op papier gebeuren bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. Slechts 10% zegt dat dit niet in orde is. De redenen hiervoor zijn: niet op de hoogte zijn van de verplichting, te ingewikkeld, vergetelheid,… De sanctie bestaat erin dat de VZW ontbonden kan worden.
Bijna 90% van de VZW’s vindt het een goed idee om de jaarrekening ook digitaal te kunnen nbeerleggen.
Aanvraagformulieren I en II
Elke VZW moet een aantal beslissingen verplicht bekend maken in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad en de KBO (Kruispuntbank Ondernemingen). Dat kan nog altijd maar enkel schriftelijk door neerlegging van een bundel van aanvraagformulieren I en II én bijlagen bij de griffie van de ondernemingsrechtbank.
36,5% van de VZW’s zegt daarbij reeds problemen te hebben ondervonden. De top 5 van problemen ziet er als volgt uit:
onduidelijkheid over wat juist moet ingevuld worden
onduidelijkheid over welke formulieren ingevuld moeten worden (we hebben formulier I met luik A, B en C en formulier II met luik A en C (zonder luik B)
papieren worden door de griffie terug gestuurd omdat zaken niet correct zouden zijn ingevuld
onduidelijkheid waar de formulieren moet ondertekenen
onduidelijkheid wie de formulieren moet ondertekenen.
Een overgrote meerderheid van de bevraagde VZW’s (meer dan 80%) vindt het een goed idee om een digitale publicatie van wijzigingsakten en benoemingen van de VZW mogelijk te maken waardoor de meeste van bovenstaande problemen opgelost zullen zijn.