CD&V wil noodlijn voor internetfraude
CD&V-Kamerleden Leen Dierick en Steven Matheï hebben een resolutie ingediend om de groeiende problematiek van internetfraude aan te pakken. Ze pleiten onder meer voor een noodlijn die mogelijke slachtoffers op elk moment kunnen bellen om hun bankrekening te laten bevriezen bij vermoeden van oplichting. Verder zetten ze in op bewustmaking over de rechten van slachtoffers en de gevaren van internetfraudeurs.
Dierick: “Veiligheid is een kerntaak van de overheid. Veilig surfen hoort daar voor ons ook bij. Nu een groot deel van de criminaliteit zich verplaatst naar het online circuit, is het hoog tijd voor een structurele, gerichte aanpak van oplichters op het internet. Burgers moeten op elk moment hun rekening kunnen blokkeren wanneer zij het risico lopen om digitaal bestolen te worden. Daarnaast moet er een duidelijk online informatieoverzicht komen om surfers bewust te maken van de risico’s en hen te helpen om oplichters te herkennen.”
Matheï: “Daarnaast moeten we meer aandacht hebben voor slachtoffers. Vaak zijn ze niet op de hoogte van hun rechten, waardoor banken hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen. Zo beschouwen banken al te vaak een kleine onachtzaamheid als een ‘grove nalatigheid’ waardoor banken slachtoffers niet terugbetalen. We moeten consumenten daarom beter bewust maken van hun rechten. Tenslotte moeten politie, parket, financiële instellingen en telecomoperatoren structureler samenwerken om deze criminaliteit duidelijker in kaart te brengen, te bestrijden en te vervolgen.”
Internetfraude rukt de laatste jaren sterk op. Zeker tijdens de coronacrisis rijfden digitale oplichters een enorme buit binnen. Fraudeurs maken misbruik van de coronacrisis om zoveel mogelijk geld te stelen. In 2020 gingen oplichters aan de haal met 34 miljoen euro via phishing, zo bleek uit cijfers van Febelfin. Internetfraude doet zich voor in diverse gedaanten, waaronder phishing, vriendschapsfraude, whaling, frauduleuze advertenties op sociale media, frauduleuze kredietaanbiedingen, fraude met cryptomunten, beleggingsfraude, vriendschapsfraude, valse incassobureaus en frauduleuze webshops. Telkens maken oplichters misbruik van vertrouwen van internetgebruikers om hen zoveel mogelijk geld afhandig te maken. Momenteel ontbreekt het echter aan een gerichte, integrale aanpak van deze vorm van criminaliteit.
Dierick en Matheï hebben daarom een overkoepelend plan opgesteld dat ze als resolutie voorleggen aan het parlement. Daarbij zetten ze in op preventie, sensibilisering, vervolging van daders en bescherming en begeleiding van slachtoffers. Enkele strijdpunten zijn:
Een noodlijn voor potentiële slachtoffers. Zij kunnen bij vermoeden van fraude dit algemeen telefoonnummer opbellen en, naar analogie met Card Stop, hun rekeningen laten blokkeren door de bank. Die staat nadien in voor de nazorg om de rekening terug te deblokkeren. Deze noodlijn zou 24u op 24u bereikbaar zijn.
Slachtoffers bewust maken van hun rechten. Banken mogen hun verantwoordelijkheid niet ontlopen. Ze dienen het verloren geld zoveel mogelijk te compenseren of terug te halen. Vandaag zijn weinig slachtoffers op de hoogte van de aansprakelijkheidsregels van banken, waardoor die een onachtzaamheid als ‘grove nalatigheid’ kunnen beschouwen. Zo moeten ze hun gedupeerde klant niet compenseren. Daarom moet deze regelgeving beter bekend worden, zodat slachtoffers niet in de kou blijven staan.
Eén website als referentiepunt rond internetfraude. Op deze website komen de diverse vormen van fraude aan bod. Ook bevat de website informatie over de stappen die slachtoffers kunnen zetten om de fraude te melden of om hulp te zoeken.
De problematiek rond internetfraude beter in kaart brengen door structureel overleg tussen financiële instellingen, politie, parket en telecomoperatoren. Ook lokale politiezones en gemeenten moeten meer informatie verzamelen en uitwisselen om burgers te waarschuwen en begeleiden.